OR Koffiebranders

In 2001 was specialty coffee voor de meeste mensen nog onbekend terrein. Niemand had het over ‘single origin’ of ‘Direct Trade’, maar Tom Janssen had een droom. Toen hij zijn toekomstige vrouw Katrien Pauwels ontmoette en zijn visie deelde, wist ze dat er geen manier was om te ontsnappen aan zijn passie voor koffie en startten ze samen OR Coffee Roasters.

Omdat Katrien een goede verhalenverteller is, vroegen we haar om ons het verhaal van OR Coffee Roasters te vertellen.

Wist jij iets over het branden van koffie voordat je Tom ontmoette?

Hoewel koffie deel uitmaakte van mijn dagelijkse ritueel, kwam het nooit ergens in mijn gedachten op dat iemand die koffie daadwerkelijk ‘gemaakt’ had. Ik had geen idee van het proces dat daartoe leidde. Tom groeide op in een koffiefamilie. Zijn grootvader was koffiebrander geweest, net als zijn oom. Maar dat was het. Hij had geen ervaring, geen expertise. Wat hij wel had, was heel veel passie en een heel duidelijke visie: hij wilde België kennis laten maken met een ander soort koffie. Het duurde niet lang voordat ik verliefd werd op het idee. En op Tom. Slechts een paar maanden na dat eerste gesprek besloten we een sabbatical te nemen en een jaar door Azië te reizen. Daar ontstond het idee om een eigen bedrijf te starten.

Hoe is de branderij begonnen?

In 2001 zijn we onze eigen koffiebranderij begonnen. Het was niet zo luxe als het klinkt. We huurden een kleine maar comfortabele winkel in Aalst, een stad in de buurt van Brussel, installeerden een winkelbrander en begonnen met branden. We hadden geen kennis, geen ervaring en geen echt businessplan. Maar we hadden wel een enorme hoeveelheid passie – en jongens, hadden we die nodig! Er ontstonden soms twijfels, maar de gedachte aan de investering die we hadden gedaan, hield ons op de been. Er was simpelweg geen weg meer terug. We hadden elke euro die we hadden in dit koffieproject van ons gestopt.

Wanneer besloten jullie om de eerste OR Coffee bar te openen?

Na een tijdje worstelen, drong het tot ons door dat het branden slechts één stap is in de hele koffieketen. Koffie zetten hoorde er net zo goed bij, zo niet meer.

We hadden al een behoorlijk klantenbestand opgebouwd van groothandelsklanten, restaurants, cafés, enz. Maar het enige wat we deden was bonen branden en bezorgen. We hebben de koffie niet echt bereid. Daarom besloten we een koffiebar te openen – het zou een ‘koffielaboratorium’ worden waar we onze brandingen konden leren, testen en verfijnen.

We vestigden onze eerste koffiebar in Gent. De startup was zo’n succes dat we al snel besloten een tweede locatie te openen in Brussel, waar tot dan toe geen echte specialty coffee was. Het was de beste beslissing die we ooit hebben genomen (afgezien van verliefd worden op elkaar..)

Het opleiden van barista's is belangrijk als je nieuwe koffiebars wilt openen, maar wat is OR SCHOOL?

Koffie is een lastig product. Als je een fles wijn opent en een glas inschenkt, kan er niet veel misgaan. Dat is heel anders dan wanneer je een zak koffiebonen opent: je moet de bonen nog malen, een zetmethode kiezen, melkschuim maken,… Omdat we ons personeel al aan het opleiden waren, was het een kleine stap om ook al onze groothandels uit te nodigen klanten naar de trainingen. Vandaag hebben we een trainingsprogramma open voor iedereen die meer wil leren over het maken van een espresso, latte art, filterkoffie en meer.

Tegenwoordig is ongeveer 98% van de OR-koffie Direct Fair Trade. Wanneer werd dit voor jou belangrijk?

Nu we controle hadden over zowel het brandproces als de koffiebereiding, konden we niet anders dan ons dingen beginnen afvragen over de groene koffiebonen die steeds bij onze branderij aankwamen: hoe zag hun reis eruit voordat ze in België terechtkwamen? We wisten dat er nog veel te leren was en we besloten naar de oorsprong te reizen en de mensen te ontmoeten die onze koffie verbouwen. Als je meer wilt lezen over Direct Trade, kun je er hier alles over lezen.

Nadat we boeren in Afrika en Zuid-Amerika hadden ontmoet, voelden we ons verantwoordelijk voor deze mensen die heel hard werken, maar vaak geen eerlijke prijs krijgen voor hun koffie. Om de handelaars over te slaan kochten we onze eerste partij bonen rechtstreeks bij een boer. Het was een dure operatie, maar de enige manier om meer te leren over hoe de bonen worden verbouwd, geoogst en verwerkt. Opnieuw hadden we een extra stap gezet in de koffieketen. Een stap die ons veel heeft geleerd – en nog steeds veel leert.

Wat zal de toekomst brengen?

Het grootste deel van onze koffie kopen we rechtstreeks in, we hebben een eigen koffiebranderij met een koffietrainingscentrum en het aantal groothandelsklanten groeit. We hadden de leukste tijd om aan onze vier espressobars te werken en daarom besloten we na 11 jaar eigenaar te zijn van de bars en 20 jaar OR Coffee Roasters om terug te gaan naar de kern van ons bedrijf. Dankzij de vele koffieproducenten die we hebben ontmoet en de ervaring die we de afgelopen jaren hebben opgedaan, waren we klaar voor verandering.

Wij willen ons volledig richten op de duurzame relaties die wij hebben onderhouden en op het vinden van specialty coffee over de hele wereld. Om deze koffiebonen vervolgens met aandacht en respect voor de verschillende smaken te branden tot uitstekende koffie. Om ons hier voor de volle 100% op te kunnen richten, hebben wij besloten de bars over te laten aan Ana Attento. De vier bars blijven ongewijzigd, met dezelfde koffie en hetzelfde team, alleen onder een nieuwe naam en eigenaar.

Via ons werk delen we voortdurend onze passie voor specialty coffee , maar zijn we ooit klaar? Geen kans!

Koffie is een nooit eindigend verhaal. En we zullen doorgaan met het schrijven ervan.